Bệnh sởi ở trẻ em là một trong những bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, có tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ bùng phát thành dịch nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời. Trẻ nhỏ, đặc biệt là những bé chưa được tiêm phòng đầy đủ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao và dễ gặp phải biến chứng nguy hiểm. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh sởi giúp ba mẹ có hướng xử lý kịp thời, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe cho con. Hãy cùng Phòng khám Quang Hiền tìm hiểu về bệnh sởi ở trẻ em qua bài viết dưới đây!
Bệnh sởi ở trẻ em là gì?
Bệnh sởi ở trẻ em là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra. Bệnh này chủ yếu lây lan qua đường hô hấp thông qua giọt bắn từ người bệnh khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Bệnh có khả năng lây nhiễm cao, đặc biệt ở những trẻ chưa được tiêm phòng đầy đủ.
Triệu chứng đặc trưng của bệnh sởi bao gồm sốt cao, viêm kết mạc, ho, sổ mũi và phát ban đỏ xuất hiện trên mặt rồi lan dần xuống toàn thân. Thời gian ủ bệnh của sởi là 10-14 ngày (trung bình 11 ngày)
Bệnh sởi thường xảy ra quanh năm, nhưng dễ bùng phát thành dịch vào mùa đông – xuân khi thời tiết thay đổi thất thường. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, suy dinh dưỡng và thậm chí tử vong, đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
Việc tiêm vaccine đầy đủ là cách hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi bệnh sởi, giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm và giảm mức độ nghiêm trọng nếu mắc bệnh.
Các dấu hiệu nhận biết trẻ em bị bệnh sởi
Bệnh sởi ở trẻ thường có biểu hiện không rõ ràng, khởi phát với tình trạng sốt nhẹ, ho khan, chảy nước mũi, quấy khóc, bỏ bú hoặc biếng ăn. Một số trẻ có thể gặp triệu chứng tiêu chảy và nôn ói. Đặc điểm nhận diện quan trọng của bệnh là các nốt ban dát hồng, hơi nổi trên bề mặt da, lan dần theo trình tự từ vùng sau tai, gáy, mặt rồi đến toàn thân trong khoảng 3 ngày.
Ban sởi xuất hiện theo trình tự: đầu tiên sau tai và trán, sau đó lan xuống mặt, cổ, thân mình và cuối cùng là tứ chi.
Sởi là một bệnh có tốc độ lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp, thông qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Virus sởi có thể tồn tại trong không khí hoặc trên bề mặt đồ vật tới 2 giờ, làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho những người chưa có miễn dịch. Theo nghiên cứu, một người mắc sởi có thể truyền bệnh cho 10 – 18 người khác nếu họ chưa được tiêm phòng đầy đủ.
Tỷ lệ lây nhiễm thứ phát của sởi rất cao, lên đến 90% đối với người tiếp xúc gần chưa có miễn dịch. Một người bệnh có thể lây cho 12-18 người chưa có miễn dịch.
Mặc dù ai cũng có thể nhiễm bệnh, nhưng trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, người có hệ miễn dịch kém và phụ nữ mang thai chưa được tiêm vắc xin là nhóm đối tượng dễ gặp biến chứng nguy hiểm. Các triệu chứng bệnh thường xuất hiện từ 10 – 14 ngày sau khi tiếp xúc với virus, trong đó ban đỏ lan rộng là dấu hiệu đặc trưng nhất giúp nhận diện bệnh sởi ở trẻ em.
Dấu hiệu bệnh sởi điển hình
Bệnh sởi ở trẻ em thường khởi phát với các dấu hiệu ban đầu giống cảm cúm, nhưng nhanh chóng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Sốt cao: Sốt trong bệnh sởi thường từ 38.5-40°C, hiếm khi vượt quá 40°C.
- Ho khan: Kèm theo đau họng, có thể kéo dài và trở nên nghiêm trọng.
- Đốm Koplik: Xuất hiện bên trong miệng hoặc họng sau khoảng 2 – 3 ngày kể từ khi triệu chứng khởi phát.
- Chảy nước mũi: Trẻ có thể bị sổ mũi liên tục hoặc nghẹt mũi gây khó chịu.
- Viêm kết mạc mắt: Mắt đỏ, ngứa, nhạy cảm với ánh sáng.
Các dấu hiệu ngoài da khi trẻ mắc bệnh sởi
- Xuất hiện phát ban: Sau khi trẻ tiếp xúc với virus khoảng 7–18 ngày, các nốt ban đỏ bắt đầu hình thành, đầu tiên trên mặt rồi lan dần xuống thân mình, tay và chân. Tình trạng này kéo dài từ 5–6 ngày trước khi mờ dần.
- Da khô và sần sùi: Những mảng ban kết thành cụm, có bề mặt hơi gồ ghề, làm da trẻ trở nên khô ráp và có cảm giác châm chích.
- Ngứa ngáy khó chịu: Ban đầu, trẻ có thể chưa cảm thấy ngứa, nhưng khi số lượng nốt ban tăng lên, cảm giác ngứa sẽ trở nên rõ rệt. Trẻ có thể liên tục gãi, làm tổn thương da và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Một số triệu chứng liên quan đến tiêu hoá
- Chán bú, biếng ăn: Trẻ thường xuất hiện các đốm trắng đỏ trong khoang miệng, gây đau rát và viêm loét, khiến việc bú mẹ hoặc ăn uống trở nên khó khăn.
- Tiêu chảy kéo dài: Trong những trường hợp nặng, trẻ có thể bị tiêu chảy nghiêm trọng, dẫn đến mất nước. Nếu không được bù nước kịp thời, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của trẻ.
- Nôn trớ nhiều lần: Trẻ bị sởi có thể nôn ói thường xuyên, làm giảm lượng thức ăn và nước hấp thụ vào cơ thể. Nếu nôn trớ liên tục không được kiểm soát, trẻ dễ bị mất nước và rối loạn điện giải, đòi hỏi sự theo dõi sát sao từ ba mẹ để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Bệnh sởi ở trẻ em có lây không?
Bệnh sởi là loại bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng trong cộng đồng. Virus sởi tồn tại trong dịch tiết đường hô hấp và dễ dàng lây từ người này sang người khác qua các giọt bắn khi trẻ ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh.
Không chỉ lây qua đường không khí, virus sởi còn bám trên các bề mặt như tay nắm cửa, bàn ghế… và có thể tồn tại đến 2 giờ bên ngoài môi trường. Khi trẻ vô tình chạm tay vào các bề mặt nhiễm virus rồi đưa lên mắt, mũi, miệng, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao.
Một số nhóm trẻ có nguy cơ cao nhiễm sởi và gặp biến chứng nặng hơn nếu:
- Trẻ chưa được tiêm vaccine phòng sởi.
- Trẻ dưới 12 tháng tuổi do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
- Trẻ mắc các bệnh suy giảm miễn dịch như ung thư, suy dinh dưỡng nặng.
- Mẹ từng nhiễm sởi trong thời kỳ mang thai, làm ảnh hưởng đến sức đề kháng của trẻ sau sinh.
Các biến chứng nguy hiểm khi trẻ mắc bệnh sởi
Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, vì vậy rất dễ bị virus sởi tấn công và gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Khi mắc bệnh sởi ở trẻ em, virus có thể làm suy yếu sức đề kháng, tạo điều kiện cho nhiều bệnh lý nguy hiểm phát triển. Dưới đây là một số biến chứng thường gặp:
- Viêm não: Dù hiếm gặp (tỷ lệ khoảng 0,1%), viêm não do sởi có thể gây đau đầu dữ dội, sốt cao, co giật, nôn mửa liên tục và hôn mê.
- Viêm phổi: Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất do bội nhiễm vi khuẩn, đặc biệt là Haemophilus influenzae type B.
- Viêm tai giữa: Đây là biến chứng phổ biến, có thể gây đau nhức, suy giảm thính lực nếu không điều trị sớm.
- Tổn thương giác mạc: Viêm loét giác mạc nghiêm trọng có thể dẫn đến suy giảm thị lực hoặc mù lòa.
- Rối loạn tiêu hóa: Trẻ mắc sởi có thể bị tiêu chảy, nôn ói kéo dài, dẫn đến suy dinh dưỡng.
- Tái kích hoạt bệnh lao tiềm ẩn: Nếu trẻ mang vi khuẩn lao ở trạng thái bất hoạt, sởi có thể làm hệ miễn dịch suy yếu, khiến bệnh lao tái phát.
Lưu ý quan trọng khi chăm sóc trẻ bị bệnh sởi
Khi trẻ mắc bệnh sởi ở trẻ em, ba mẹ cần có biện pháp chăm sóc đúng cách để giúp trẻ nhanh hồi phục và tránh biến chứng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc hạ sốt để giúp trẻ giảm đau, hạ nhiệt độ cơ thể.
- Đảm bảo trẻ uống đủ nước và ngủ đủ giấc để tăng cường sức đề kháng, tránh mất nước do sốt cao.
- Giữ không gian sinh hoạt thoáng mát, tránh ánh sáng mạnh nếu trẻ bị đau mắt do sởi.
- Vệ sinh cơ thể bằng nước ấm, giúp làm sạch da, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng da.
- Mặc quần áo thoáng mát, tránh mặc quá dày để không làm nhiệt độ cơ thể tăng cao dẫn đến sốt co giật.
- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý, chia nhỏ bữa ăn với các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu vitamin và khoáng chất để trẻ có đủ năng lượng phục hồi.
- Hạn chế tiếp xúc với người khác, cách ly trẻ với các bé chưa mắc bệnh để tránh lây lan.
- Rửa tay sạch sẽ, đeo khẩu trang khi chăm sóc trẻ để giảm nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh.
- Tiếp tục cho trẻ bú mẹ nếu trẻ còn đang bú, vì sữa mẹ giúp tăng cường miễn dịch.
- Giữ móng tay trẻ sạch sẽ, cắt ngắn để hạn chế tình trạng trẻ gãi, gây trầy xước da và làm vết sẹo lâu lành.
Cách phòng tránh bệnh sởi ở trẻ em an toàn và hiệu quả
Bệnh sởi ở trẻ em có tốc độ lây lan nhanh chóng và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ chưa từng mắc bệnh hoặc chưa được tiêm vaccine đầy đủ. Vì vậy, ba mẹ cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng tránh nhằm bảo vệ sức khỏe cho con:
- Đảm bảo trẻ được tiêm vaccine phòng sởi đúng lịch từ 9 tháng tuổi và tiêm nhắc lại để đạt hiệu quả miễn dịch lên đến 99%.
- Giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ mỗi ngày, nhất là rửa tay sạch bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi chơi.
- Hướng dẫn trẻ tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng để giảm nguy cơ nhiễm virus.
- Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh miệng, mũi và họng cho trẻ đều đặn.
- Dọn dẹp, sát khuẩn không gian sinh hoạt và đồ chơi của trẻ thường xuyên.
- Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh sởi nhằm ngăn chặn lây nhiễm.
Việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa trên sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ trẻ mắc bệnh sởi, đồng thời tạo nền tảng sức khỏe vững chắc trong giai đoạn phát triển.
Bệnh sởi ở trẻ em là một trong những căn bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan nhanh và diễn biến phức tạp. Việc sớm nhận biết các dấu hiệu bệnh sởi giúp ba mẹ chủ động trong việc theo dõi sức khỏe của con, từ đó áp dụng phương pháp chăm sóc và điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, việc chủ động phòng ngừa và phát hiện kịp thời không chỉ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục mà còn hạn chế nguy cơ biến chứng nguy hiểm.Hãy liên hệ ngay với Taimuihongdanang.com để được thăm khám bệnh sởi kịp thời cho con em bạn nhé!
- SĐT: (+084) 0904773546
- Facebook: Phòng khám Quang Hiền
- Website: https://taimuihongdanang.com/
- Email: nquang87@gmail.com
